Back Рэймскае Евангелле Byelorussian Рэймскае Эвангельле BE-X-OLD Реймско евангелие Bulgarian Remešský evangeliář Czech Evangelistar von Reims German Reims Gospel English Remsa Evangelio Esperanto Evangelio de Reims Spanish Évangéliaire de Reims French Vangelo di Reims Italian

Ewangeliarz z Reims

Karta Ewangeliarza z Reims, część głagolicka

Ewangeliarz z Reims (fr. Texte du Sacre) – starosłowiański cyrylicko-głagolicki ewangeliarz. Nie posiada większej wartości językowej, jest jednak cennym zabytkiem historycznym jako dawny ewangeliarz koronacyjny królów francuskich.

Księga składa się z 47 zapisanych obustronnie kart i dzieli się na dwie części. Część pierwsza, starsza, powstała na Rusi Kijowskiej[a], liczy 16 kart i pisana jest cyrylicą. Część druga, młodsza, powstała w Czechach, liczy 31 kart i jest pisana głagolicą[1]. Część cyrylicka datowana jest na 2 połowę XI wieku, część głagolicką spisano pod koniec XIV wieku w klasztorze Emaus w Pradze. Podstawą części cyrylickiej był tekst średniobułgarski, widoczne są jednak cechy redakcji ruskiej, m.in. pomieszanie ę i ja (pridoša → pridošę w 3 os. l.mn. aorystu) czy ž w miejsce pierwotnego žd (roždьstvo → rožьstvo)[2].

Część cyrylicka i głagolicka zostały połączone w jeden tom, który po zniszczeniu klasztoru Emaus w czasie wojen husyckich został wywieziony do Konstantynopola. Tam odnalazł go w 1574 roku kardynał Charles de Guise. Przekonany, iż natrafił na oryginalny rękopis sporządzony przez św. Hieronima, zabrał księgę do Francji i podarował katedrze w Reims. Do czasów rewolucji francuskiej królowie Francji podczas koronacji składali przysięgę na ten ewangeliarz[3][4].

Jako tekst słowiański rozpoznał ewangeliarz rosyjski car Piotr I Wielki podczas swojego pobytu w Reims w 1717 roku. Księga zaginęła w 1792 roku, gdy w trakcie zawieruchy rewolucyjnej katedra reimska została splądrowana. Odnalazła się w 1837 roku, zidentyfikowana przez członka Komisji Archeologicznej Słowiańskiej w Petersburgu Siergieja Strojewa, ograbiona jednak z kamieni szlachetnych i relikwii zdobiących niegdyś oprawę. Pierwszy opis ewangeliarza opublikował w 1839 roku polski paleograf Jan Ludwik Korwin Jastrzębski[5].



Błąd w przypisach: Istnieje znacznik <ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>
BŁĄD PRZYPISÓW
  1. ↑ Tadeusz Karabowicz: Dziedzictwo kultury ukraińskiej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006, s. 22.
  2. ↑ Słownik starożytności słowiańskich. T. 1, cz. 2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1962, s. 467-468.
  3. ↑ Svend Dahl: Dzieje książki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965, s. 68.
  4. ↑ Antoni Kroh: Praga. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 328.
  5. ↑ Leszek Moszyński: Wstęp do filologii słowiańskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2006, s. 130.

Developed by StudentB